GS, TSKH Nông Đức Kế

Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghệ cao ASEAN

Chủ tịch KECO Group

Nguyên GS ĐH Stanford (Hoa Kỳ)

 

 

1. Phẩm chất cá nhân và điều kiện cần thiết khi thực hiện khởi nghiệp công nghệ

         Tư duy làm giầu là vũ khí quan trọng bậc nhất của người khởi nghiệp. Tư duy là sự suy nghĩ, là sự nhận thức, tư duy như thế nào, hành động sẽ tương ứng. Phương Tây có câu châm ngôn “Gieo nhận thức, gặt hành động” là vậy. Tư duy làm giầu có vai trò quan trọng nhất trong khởi nghiệp công nghệ vì nghĩ giầu sẽ làm giầu, nghĩ nghèo sẽ cam phận sống nghèo. Người khởi nghiệp công nghệ phải là người nghĩ giầu, tư duy làm giầu của họ phải thường xuyên được duy trì và củng cố, nâng cao không ngừng. Nhờ tư duy làm giầu mà người khởi nghiệp công nghệ có thể phát triển doanh nghiệp của mình lớn không giới hạn. Tư duy Làm giầu được  thể hiện qua công thức sau đây:

          Làm giầu = Làm giầu Tâm hồn + Làm giầu Nhân cách + Làm giầu Trí tuệ + Làm giầu Nhân tâm + Làm giầu Của cải

          Thông thường, người ta chỉ nghĩ làm giầu về của cải. Đây là suy nghĩ hết sức sai lầm, nó vô tình thúc đẩy lòng tham vô đáy về của cải. Lòng tham thường được quy về 3 cái tham lớn nhất là tham tiền, tham quyền và tham tình. Khi vướng phải một trong 3 cái tham đó, con người sẽ gặp khổ đau. Thực tế cho thấy, vì tham tiền, tham quyền, tham tình mà nhiều người rất anh hùng trong chiến đấu và năng động trong công tác nhưng đã bị những viên đạn bọc đường này hạ gục, sự nghiệp, danh dự bị mất hết, những ngày còn lại của cuộc đời họ là địa ngục trần gian với bất tận nhục nhã, ê chề.

          Tư duy làm giầu là cách nghĩ của những con người dũng cảm tiên phong dấn thân vào giải quyết những vấn đề bức xúc tưởng chừng bất khả thi của xã hội, của thị trường để phụng sự xã hội. Vai trò của người tiên phong được Jesus nói rõ “Anyone who wants to be first must be the very last, and the servant of all” (Đại ý là bất kỳ ai muốn trở thành người dẫn đầu, anh ta phải là người hưởng lợi sau thiên hạ và là đầy tớ của nhân dân) và chỉ khi nào thực hiện nghiêm túc công thức làm giầu nói trên, người khởi nghiệp công nghệ mới đảm bảo thành công thực sự. Thành công của khởi nghiệp công nghệ là cơ hội để họ hiến dâng thành quả lao động của cuộc đời mình cho nhân loại. Tấm gương của các tỷ phú khởi nghiệp công nghệ như Bill Gate, Mark Zuckerberg, Jack Ma… tuyên bố sẽ cống hiến gần như toàn bộ của cải kiếm được trong đời cho nhân loại là những dẫn chứng hùng hồn cho điều này.

  • Tư duy tích cực, logic, lạc quan là vũ khí quan trọng thứ hai của người khởi nghiệ p công nghệ. Có thể thấy, những suy nghĩ này khi được Miền Tự Ý thức sử dụng công cụ Tự ám thị để gieo vào Miền Tiềm thức, chúng dần lớn đến mức có thể gửi thông điệp về Miền Trí tuệ vô biên và trong tương lai Miền Trí Tuệ vô biên sẽ gửi câu trả lời tới miền Tự Ý thức giúp cho người khởi nghiệp công nghệ có thể đạt được hiệu quả cao.
  • Khát vọng khởi nghiệp là tố chất cần thiết của người khởi nghiệp công nghệ. Khát vọng cháy bỏng được phụng sự, cống hiến cho xã hội sẽ giúp cho người khởi nghiệp vượt qua mọi thử thách, hoàn thành mọi nhiệm vụ khó khăn phải giải quyết.   
  • Niềm tin khởi nghiệp là tố chất quan trọng, quyết định sự thắng lợi của người khởi nghiệp công nghệ. Thật vậy, trước khi hành động khởi nghiệp, người khởi nghiệp công nghệ cần phải có niềm tin vào chiến thắng mọi khó khăn, thử thách với phương châm “Tất cả rồi sẽ qua đi” và “Ngày mai Trời lại sáng”. Niềm tin khởi nghiệp giúp cho người khởi nghiệp công nghệ vững bước trên con đường khởi nghiệp đầy chông gai.
  • Tự ám thị là một cách thức vận hành cơ chế chuyển hóa sức mạnh thông tin từ Tự Ý thức đến Tiềm thức, từ Tiềm thức đến Miền Trí tuệ Vũ trụ. Trong tác phẩm “Think and Grow rich”, TS tỷ phú Napoleon Hill là tác giả của cuốn sách đã khẳng định “Niềm tin vào bản thân là một trạng thái tinh thần có thể được tạo ra nhờ tự kỷ ám thị” (3). Tự ám thị là nền tảng vô cùng quan trọng đối với người nghiên cứu khoa học, công nghệ và người khởi nghiệp công nghệ, nhờ có nó mà họ có khả năng vượt qua các rào cản tâm lý của sự sợ thất bái, sự sợ bị chỉ trích, sự bị dè bỉu, bị chê bai, tư tưởng, ý kiến bàn lùi, suy nghĩ có tính phá đám… của người khác để vững tin vào con đường mà mình đã chọn, vững tin vào sự nghiệp khởi nghiệp công nghệ của mình. Tấm gương Edison, và tấm gương của lớp lớp các nhà khoa học, nhà công nghệ chân chính trong lịch sử đã chứng minh tính đúng đắn của Tự ám thị trong thực tiễn khoa học công nghệ.
  • Kiến thức chuyên môn về công nghệ, về tài chính và thị trường công nghệ là nền tảng vững chắc cho khởi nghiệp công nghệ bởi vì khi xuất phát từ nền tảng chuyên môn công nghệ vững vàng, người khởi nghiệp sẽ luôn có sự thuận lợi vì hiểu biết rõ ràng và chính xác về công nghệ tiên tiến, về phương pháp đổi mới và các giải pháp sáng tạo, về thực trạng những vấn đề cấp thiết, bức xúc của lĩnh vực, ngành công nghệ mà mình muốn tham gia giải quyết. Chẳng hạn, một người muốn tham gia vào quá trình tạo ra vật liệu mới dành cho quang điện tử, anh ta chắc chắn phải am hiểu sâu về vật lý, hóa học, về điện tử, viễn thông… đồng thời, anh ta phải có sự hiểu biết rõ ràng về cách vận hành dòng tiền, về xu hướng phát triển của thị trường công nghệ quang điện tử vì chúng sẽ quyết định sự thành công hay thất bại trọng việc thực hiện các dự án sản xuất các thiết bị quang điện tử để cung cấp cho thị trường…
  • Óc tưởng tượng là một cách thức tư duy đặc thù của người khởi nghiệp công nghệ, vì nó là cơ sở tâm lý sáng tạo để người khởi nghiệp có thể hòa mình thực sự vào môi trường sinh thái đổi mới và sáng tạo khi cùng đội ngũ trí tuệ ưu tú của mình hợp tác có hiệu quả nhằm tìm ta những giải pháp sáng tạo mới để giải quyết vấn đề đã chọn.
  • Tính quyết đoán là một phẩm chất rất cần thiết của người khởi nghiệp công nghệ, vì nếu thiêu tính quyết đoán, người khởi nghiệp công nghệ sẽ bị mắc kẹt giữa những so sánh cận biên có giá trị tương đương, qua đó làm mất đi cơ hội phát triển. Tính quyết đoán thể hiện bản lĩnh kiên cường, tinh thần dám làm, dám chịu trách nhiệm của người khởi nghiệp công nghệ.
  • Lòng kiên trì là đức tính cực kỳ quan trọng của người khởi nghiệp công nghệ. Khởi nghiệp công nghệ là một quá trình đầy rủi ro, chưa thể dự đoán chắc chắn khi nào và bao lâu thì thành công, nếu thiếu quyết đoán và sự kiên trì người khởi nghiệp công nghệ có thể bỏ cuộc nửa chừng bất kể khi nào. Người xưa đã nói “Nước chảy đá mòn”, “Có công mài sắt, có ngày nên kim”, những điều này rất đúng với người khởi nghiệp, vì khởi nghiệp công nghệ được ví như một cuộc đua marathon đường trường vài chục năm. Vì thế, lòng kiên trì là đức tính quan trọng bậc nhất của người khởi nghiệp công nghệ.
  • Sức mạnh của nhóm trí tuệ ưu tú là bệ đỡ để người khởi nghiệp công nghệ thực hiện được ước mơ sự nghiệp của mình. Đội ngũ trí tuệ ưu tú là những đối tác không thể thiếu của người khởi nghiệp công nghệ, vì khởi nghiệp công nghệ là công việc và sự nghiệp chung của một nhóm người cùng ý chí nên nó đòi hỏi sự hợp tác, sẻ chia rất cao, đòi hỏi luôn có sự đổi mới và sáng tạo rất lớn của tập thể nhóm người cùng chí hướng.
  • Giác quan thứ sáu là một kết quả tư duy đặc trưng của những người luôn suy tư, tâm huyết, trăn trở về nhiệm vụ khó khăn, nan giải mà họ đang phải giải quyết. Người xưa thường nói “Cái khó, ló cái khôn” rất đúng trong trường hợp một người sử dụng giác quan thứ sáu vào giải quyết những vấn đề khó. Giác quan thứ sáu là sự linh cảm trực giác của người khởi nghiệp công nghệ, khi họ dùng phương pháp Tự Ám thị để gieo những tư duy tích cực của mình vào Miền Tiềm thức, sau đó từ Miền Tiềm thức những thông điệp tích cực sẽ được gửi đến Miền Trí tuệ Vô biên, vào một thời điểm thích hợp Miền Trí tuệ Vô biên sẽ gửi những lời chỉ dẫn sáng suốt cho người khởi nghiệp công nghệ tại miền Tự ý thức để họ giải quyết những công việc khó khăn, phúc tạp của quá trình khởi nghiệp công nghệ.
  • Hợp tác, đổi mới và sáng tạo là môi trường sinh thái rất cần thiết cho khởi nghiệp công nghệ. Sự hợp tác giữa các thành viên trong đội ngũ trí tuệ ưu tú rất quan trọng, vì khởi nghiệp công nghệ là sự nghiệp chung của một tập thể những người tâm huyết khởi nghiệp công nghệ nên đòi hỏi phải có sự hợp tác, sẻ chia một cách thẳng thắn. Đổi mới và sáng tạo là các yếu tố tạo ra nội hàm của khái niệm khởi nghiệp, vì thế môi trường đổi mới và sáng tạo phải trở thành môi trường sinh thái quan trọng để nuôi dưỡng hoạt động khởi nghiệp công nghệ.
  • Quốc gia khởi nghiệp là bệ đỡ và bệ phóng lý tưởng cho những ý tưởng khởi nghiệp đối với các cá nhân muốn khởi nghiệp công nghệ. Vì thế, quốc gia khởi nghiệp chính là môi trường sinh thái vĩ mô lý tưởng nhất dành cho những người khởi nghiệp công nghệ của quốc gia đó. Tại các quốc gia khởi nghiệp như Israel, Singapor… chính phủ của các quốc gia này luôn coi khởi nghiệp công nghệ là quốc sách, là nhiệm vụ sống còn của đất nước. Không chỉ nỗ lực của Chính phủ, nỗ lực của mỗi cá nhân ở những quốc gia nói trên cũng góp phần đắc lực để tạo nên một quốc gia khởi nghiệp, vì “Trở thành doanh nhân khởi nghiệp là chuẩn mực trong xã hội Israel ngày nay” (4). Thực tế cho thấy, Chính phủ của những quốc gia nói trên luôn thực hiện chính sách ưu tiên về thuê mặt bằng, ưu tiên xây dựng hạ tầng đồng bộ, ưu ái về thuế, về huy động vốn, về khung khổ pháp lý… để chúng thông thoáng, bình đẳng, cởi mở và thuận lợi dành cho các bạn trẻ tham gia khởi nghiệp công nghệ. Gần đây, với sự ra đời của các nghị quyết rất quan trọng của Đảng và Nhà nước đã tạo thuận lợi hơn cho quá trình phát triển của khoa học công nghệ và khởi nghiệp công nghệ như nghị quyết 57, nghị quyết 68… Hy vọng với sự tác động tích của chúng, quá trình phát triển của khoa học công nghệ, của khởi nghiệp công nghệ và kinh tế tư nhân sẽ có sự phát triển mạnh mẽ để góp phần tích cực đưa nước ta trở nên giầu mạnh.

2. Những vật cản và điều cần tránh đối với những người khởi nghiệp công nghệ

         Chúng tôi không thể nêu ra và luận bàn kỹ về mọi vật cản và điều cần tránh đối với người khởi nghiệp công nghệ ở Việt Nam, mà chỉ có thể đưa ra một số loại vật cản và điều cần tránh điển hình, có tính tượng trưng và mang tính gợi mở tư duy đối với những người mong muốn khởi nghiệp công nghệ. Còn rất nhiều vật cản to lớn và điều cần tránh khác nữa chúng tôi hy vọng sẽ tiếp tục phân tích, bàn luận về chúng trong những nghiên cứu tiếp theo.

2.1. Những vật cản đối với những người khởi nghiệp công nghệ

  • Suy nghĩ tiêu cực là vật cản và kẻ thù lớn nhất của những người khởi nghiệp công nghệ. Có thể thấy, những suy nghĩ tiêu cực được Miền Tự Ý thức gieo tự động xuống Miền Tiềm thức, chúng lớn dần lên và lấn át những suy nghĩ tích cực dẫn tới sự mệt mỏi, chán chường, bi quan, lâu dần chúng sẽ làm tê liệt ý chí vươn lên của mỗi con người. Vì lẽ này mà người ta thường nói “Kẻ thù của bạn là chính bản thân bạn”!
  • Những thói quen xấu và tính cách xấu là những vật cản rất to lớn đối với người khởi nghiệp công nghệ. Thói quen xấu luôn cản trở quá trình khởi nghiệp công nghệ và sự cản trở đó được ví như việc đẩy chiếc xe chở đá nặng từ chân núi lên đỉnh núi. Những thói quen xấu như thới quen lười suy nghĩ, làm việc tùy tiện không theo kế hoạch, suy nghĩ đại khái, làm việc thiếu gọn gàng, ngăn nắp, không giữ chữ tín trong kinh doanh… sẽ là những vật cản rất lớn đối với người khởi nghiệp công nghệ. Đồng thời, những tính cách xấu như nóng nảy, thiếu kiềm chế, bảo thủ, trì trệ, không kiên trì, hay soi mói, thích đưa chuyện, không trung thực… cũng là những vật cản rất lớn đối với người khởi nghiệp công nghệ của nước ta.

2.2. Những điều cần tránh đối với những người khởi nghiệp công nghệ

  • Đổ lỗi cho hoàn cảnh và người khác là điều cần tránh của người khởi nghiệp công nghệ. Thông thường, khi gặp bất trắc, thất bại người ta thường tìm cách đổ lỗi cho hoàn cảnh và người khác để mình được an toàn. Song, việc đổ lỗi cho người khác và hoàn cảnh sẽ làm hại đến tính cách trung thực, thẳng thắn và ảnh hưởng đến tinh thần tự chịu trách nhiệm của người khởi nghiệp công nghệ.
  • Thiếu kiên trì là điều cần tránh của người khởi nghiệp công nghệ. Sự nghiệp khởi nghiệp công nghệ được ví như cuộc Marathon trong cuộc đời người khởi nghiệp. Vì thế, để thành công trong sự nghiệp, người khởi nghiệp công nghệ nhất định phải luôn kiên trì, bền gan vững chí, trung thành tuyệt đối với con đường mà mình đã lựa chọn. Việc thiếu kiên trì trong khởi nghiệp công nghệ có thể làm bạn nhanh chóng chán nản, dễ dàng bỏ cuộc.
  • Kèn cựa, kéo bè kéo cánh, dễ mình khó người là những điều cần tránh của người khởi nghiệp công nghệ vì khi bạn kèn cựa, kéo bè kéo cánh sẽ làm ảnh hưởng xấu đến sự đoàn kết nội bộ, nhất là khi bạn có thói quen dễ mình khó người sẽ làm ảnh hưởng tới sự sẻ chia, hợp tác, đồng cảm của những đồng đội cùng chung sự nghiệp.
  • Tư duy tiểu nông là điều cần tránh của người khởi nghiệp công nghệ vì với đặc trưng là manh mún, tùy tiện, đại khái nó sẽ cản trở tư duy làm ăn lớn, tư duy toàn cầu của người khởi nghiệp công nghệ, sẽ ảnh hưởng xấu tới tầm nhìn chiến lược của người khởi nghiệp công nghệ.

Tài liệu tham khảo

  1. C. Mác - Ph.Ăngghen: (1980)  Tuyển tập, Nxb Sự Thật.
  2. Carree, M. A., & Thurik, A. R. (2003), “The impact of entrepreneurship on economics growth”, The handbook of entrepreneurship research, B. Audretsch and Z.J. Acs (eds), Kluwer Academic Publishers, Boston/Dordrecht, pp: 437-471.)
  3. Napoleon Hill (2012), Nghĩ giầu, Làm giầu, Nxb Tổng hợp TP HCM,
  4. Dan Senorr và Saul Singer (2015). Quốc gia Khởi nghiệp, Nxb Lao Động